Askeri Sipere Çivileyen Mektup

Çanakkale Savaşları sırasında 27'nci Alay Komutanı Yarbay Şefik Aker’in, 25 Nisan 1915 Anzak çıkartmasından 3 gün sonra, durumun en kritik olduğu bir anda cephedeki bölüklerden birinden gelen ‘geri çekilme’ isteğine karşı verdiği sert emir, 94 yıl sonra gün yüzüne çıktı.

Yarbay Aker'in, geri çekilmeyi teklif eden bölük komutanına gönderdiği, “Mevziinizi muhafaza edeceksiniz. İcap ederse hepiniz orada gömüleceksiniz. Oradan her kim ayrılırsa idam edileceğini kat’i surette ihtar eylerim” emrini içeren 94 yıllık mektup, Çanakkale’deki özel bir müzede sergilenecek.

Çanakkale’de, ‘1915 Seddülbahir Özel Müzesi’nin sahibi ve tarihçi Ahmet Uslu, müzede sergilenmesi için ünlü koleksiyoner ve Harp Tarihi Araştırma Grubu Kurucu Üyesi Necmettin Özçelik’in hediye ettiği 27'nci Alay Komutanı Yarbay Şefik Aker’in cepheye gönderdiği önemli bir emri kamuoyuyla paylaştı. Ziyaretçilerle buluşturulacak olan emirin yer aldığı mektup, müzenin yayını olan ‘Çanakkale 1915’ dergisinin 3’üncü sayısında da yayınlandı.

‘ÇOK DİRAYETLİ BİR KOMUTAN’

Emrin içeriğiyle ilgili bilgi veren tarihçi Ahmet Uslu, Çanakkale Savaşı'nın kazanılmasında önemli rolü olduğunu düşündüğü emirle ilgili şu değerlendirmeyi yaptı:

“Arıburnu bölgesindeki Sivritepe’de bulunan 33'üncü Alay 2'nci Tabur, 3'üncü Bölük Komutanı Yüzbaşı Ahmet Necati, 27'nci Alay Komutanı Yarbay Şefik Aker’e gönderdiği mektupta, ele geçirdikleri mevzilerde durmanın imkansız olduğundan bahsediyor. Bunun üzerine Yarbay Şefik Aker, Yüzbaşı Ahmet Necati’ye 25 Nisan Anzak çıkarmasından üç gün sonra bir emir gönderiyor. Emirde, yüzlerce askerin canına mal olduğunu belirttiği siperin kesinlikle terk edilmemesi gerektiğine dikkat çekerken, geri çekilenin derhal idam edileceğini bildiriyor. Askere verdiği emirle Çanakkale Savaşları’nın ruhunu yansıtan 27'nci Alay Komutanı Yarbay Şefik Aker, Mustafa Kemal’in Anafartalar Grup Komutanı olmasının ardından 19'ncu Tümen Komutanı olmuş, daha sonra da Kurtuluş Savaşında Batı cephesinde büyük görevler üstlenmiş dirayetli ve basiretli bir komutandır. Çanakkale Savaşları’nda Mehmetçiği sipere mıhlayan, siperden geri adım atmamasını sağlayan emri 94 yıl sonra kamuoyuna sunmaktan dolayı çok mutluyum. İsteyenler bu emrin orijinalini Gelibolu Yarımadası’ndaki 1915 Seddülbahir Özel Müzemizde görebilir.”

İşte Yarbay Aker'in bölük komutanına gönderdiği o mektup

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, 27'nci Alay Komutanı Yarbay Şefik Aker’in cepheye gönderdiği öne sürülen emri değerlendirirken şöyle konuştu:

“Cephede sonucu daha vahim bitebilecek olayları engellemek, veya askerlerin geri çekilmesine engel olmak için bu tür sert emirler yayınlanmış. Bu da onlardan bir tanesi. Oldukça açık, net ve gerektiği kadar da sert. Mustafa Kemal’in verdiği ‘Ben size taarruzu değil ölmeyi emrediyorum’ emriyle aşağı yukarı eşdeğer. Bu, askerlerin gerekiyorsa ölmeleri pahasına verilen görevi yerine getirmelerini açık bir şekilde ortaya koyan bir emir. Özellikle ‘idam ederim’ sözü ilginç. Daha önceki belgelerde çok fazla rastlanmayan bir ifade. Onun için de bu belge önemlidir. Ama daha da önemlisi Yüzbaşı Ahmet Necati’nin bu emir kendisine geldikten 5 gün sonra, sanki emrin gereğini yerine getirme gibi bir olguyla şehit olmasıdır. Askerlerimiz bu bölgeden geri çekilmediği için bu bölgeyi Türk bölgesi olarak korudular ve buradan düşmanın ilerlemesine de engel oldular.”

İŞTE O EMİR

A4’ün yarısından biraz daha küçük, bloknot şeklindeki çizgisiz sarı saman kağıda, Osmanlıca olarak yazılan emir şöyle:

“....Sivritepe’de 33. Alay’dan 3. Bölük Kumandanı

(Yzb) Ahmet Necati Efendi’ye 15 Nisan 331 (28 Nisan 1915)

Kağıdınızı aldım. İşgal ettiğiniz mevzii yüzlerce askerimizin kanına bedel zabtolundu. Burada durmak adem-i imkandır (imkansızdır) gibi tabirat ve mütaalatı (fikir ve yorumu) bir daha görmek istemem. Her neye mal olursa olsun. Mevziinizi muhafaza edeceksiniz. İcap ederse hepiniz orada gömüleceksiniz. Tahkimatı ikmal edilip o mevzi temin edilinceye kadar her ne maksatla olursa olsun oradan her kim ayrılırsa idam edileceğini kat-i surette ihtar eylerim.

27. Alay Kumandanı Kaymakam Mehmet Şefik...”